Araç değer kaybı, bir aracın kaza sonrası tamir edilmesine rağmen ikinci el piyasasındaki değerinin azalması anlamına gelir. Başka bir ifadeyle, aracın kazadan önceki değeri ile onarımdan sonraki piyasa değeri arasındaki farktır.
Bu fark, aracın kaza geçmişi nedeniyle oluşan güven kaybı ve ikinci el piyasasında alıcıların temkinli davranması sonucu ortaya çıkar. Türk hukuk sisteminde araç değer kaybı, haksız fiil sorumluluğu kapsamında zararın tazmin edilmesi gereken bir unsur olarak kabul edilmektedir.
Türk Borçlar Kanunu’ nun 49/1 Maddesi: “Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür.
Araç Değer Kaybı Talebi Nasıl Yapılır?
Değer kaybı talebinde bulunmak isteyen araç sahibi, aşağıdaki adımları izlemelidir:
Kusur oranının tespiti:
Trafik kaza tespit tutanağı veya bilirkişi raporu kusuru tespit eder.
Ekspertiz raporu alınması:
Aracın değer kaybı miktarını belirlemek için uzman eksper raporu hazırlanır.
Sigorta şirketine başvuru:
Kusurlu aracın sigorta şirketine yazılı olarak başvurulması gerekmektedir. Başvurunun fiziken posta ile veya online olarak yapılması mümkündür.
Sigorta şirketi 15 gün içinde yanıt vermek zorundadır.
Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuru veya Dava Açılması
Cevap verilmemesi veya eksik ödeme yapılması durumunda Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru veya Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava açılması gerekmektedir.
Sigorta Tahkim Komisyonu’ na Başvuru Nasıl Yapılır?
Sigorta Tahkim Komisyonu, üye sigorta şirketleri ile sigorta ettiren veya sigortadan menfaat sağlayan kişiler arasında sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkları, bağımsız sigorta hakemleri aracılığıyla adil, tarafsız ve hızlı bir şekilde çözmeyi amaçlamaktadır.
Araç değer kaybı taleplerinde Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurmadan önce sigorta şirketine yazılı başvuru yapılması zorunludur. Sigorta şirketi, başvuruyu aldıktan sonra 15 gün içinde yanıt vermekle yükümlüdür. Eğer sigorta şirketi bu süre içinde cevap vermez veya yapılan ödeme talep edilen gerçek değer kaybını karşılamazsa, zarar görenin Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurarak kalan alacağını talep etmesi mümkündür.
Sigorta Tahkim Komisyonu’ na başvuru, komisyonun internet sitesi https://www.sigortatahkim.org adresi üzerinden yapılmaktadır.
Araç Değer Kaybı Dava İle Talep Edilebilir mi?
Araç değer kaybı davaları Türk Borçlar Kanunu’ndaki haksız fiil sorumluluğuna dayanır. Dava açarak talep edilmesi mümkündür. Dava açılmadan önce sigorta şirketine başvuru yapılması gerekir.
Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?
Kazalı bir araçta değer kaybı oluşup oluşmadığı veya oluşan değer kaybının miktarı hesaplamasında pek çok değişken bulunmaktadır. Değer kaybı; bahsedilen kriterler göz önüne alınarak, aracın hasarsız hâliyle ve kaza tarihi itibariyle serbest piyasadaki ikinci el piyasa rayiç değeri ile aracın hasarı onarıldıktan sonraki hâline göre serbest piyasadaki ikinci el piyasa değeri arasındaki farkın tespit edilmesiyle bulunur. Kusur durumu gibi değer kaybı incelemesi de teknik bilirkişi incelemesini gerektirmektedir.
Hesaplamada şu unsurlar dikkate alınır:
Aracın markası modeli
Lüks ve premium araçlarda değer kaybı oranı daha yüksektir.
Aracın yaşı ve kilometresi
Yeni ve düşük kilometreli araçlarda değer kaybı oranı daha yüksektir.
Aracın tramer kayıtları
Aracın daha öncesinde kazası varsa, bazı parçaları daha öncesinden değişmiş ise değer kaybı oranı düşük olur.
Hasarın niteliği ve onarımın kapsamı
Değişen parçalar, özellikle şase, kapı, kaput veya bagaj kapağı gibi bölümlerse, değer kaybı daha fazla olur.
Piyasa rayiç değeri
Aracın kazadan önceki piyasa değeri, değer kaybı hesabında esas alınır.
Araç değer kaybı belirlenmesi ve değer kaybı hesaplanması bilirkişi incelemesini gerektirmektedir.
Zamanaşımı Süresi Nedir?
Türk Borçlar Kanunu’ nun 72/1. Maddesi:
“Tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Ancak, tazminat ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, bu zamanaşımı uygulanır.”
Türk Borçlar Kanunu 2 ve 10 yıllık zamanaşımı süreleri belirlemiştir.
2 Yıllık Süre: Zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlar.
10 Yıllık Süre: Her hâlde fiilin işlendiği tarihten başlar.
Ceza Davası Zamanaşımı Süresi: Tazminat istemi, ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, bu zamanaşımı uygulanır.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
Görevli mahkeme:
Kural olarak değer kaybı davalarında görevli mahkeme: Asliye Hukuk Mahkemesi.
Sigorta şirketine karşı dava açılacaksa: tüketici sıfatı varsa Tüketici Mahkemesi, taraflar tacir ise Ticaret Mahkemesi.
Yetkili mahkeme:
Davalının ikametgahı,
Kazanın meydana geldiği yer,
Zarar görenin yerleşim yeri
Sigorta şirketi yönünden ayrıca şirket merkezinin/şubesinin bulunduğu yer veya tüketicinin ikametgahı.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre, yetkili mahkemenin belirlenmesi davanın usulüne uygun şekilde yürütülmesi açısından önemlidir.
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Eren GENÇ ve Av. Halil ÖZBEKLİ’ye aittir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. Diğer makalelerimize makaleler bölümünden ulaşabilirsiniz.
Soru ve Yorumlar İçin
Hukuki sorunlara dair her türlü görüş, yorum ve sorularınızı iletişim bölümünden ve mail bölümünden yazabilirsiniz.
